PRAMANAVARTTIKAM
OF
ACARYA DHARMAKIRTTI
(Under the Project of content Generation with a
view to develop E-Databank,
E-Learning and E-Sources of Sanskrit Text.)
Chief Director
Prof. Radha Vallabh Tripathi
Vice Chancellor
Director
Prof. Sarva Narayan Jha
Acting Principal, Rashtriya Sanskrit Sansthan,
Lucknow Campus,
National Coordinator
Dr. Shukla Mukherjee
Project Officer
(RSKS,New
Delhi)
Principal Investigator
Prof. Vijay Kumar Jain
Assist.- Investigator
Dr. Gurucharan Singh Negi
Department Of Bauddha Darshan
Rashtriya Sanskrit Sansthan,
(Deemed University)
Lucknow Campus, Lucknow
आचार्यश्रीधर्मकीर्त्तिविरचितम्
प्रमाणवार्त्तिकम्
सम्पादकौ
डॉ. विजयकुमारजैन:
डॉ. गुरुचरणसिंहनेगी
कृतज्ञताज्ञापनम्
भारतसर्वकारस्य योजना (Content Generation with a view to develop E-Databank,E-Learning
and E-Sources of Sanskrit Text.)महत्त्वपूर्णाऽस्ति।
राष्ट्रिय-संस्कृत-संस्थानद्वारा
अस्य प्रारम्भस्य श्रेय: आचार्यराधावल्लभत्रिपाठि-कुलपतिमहोदयानामस्ति।
बौद्धदर्शनस्य ग्रन्थानां समावेशेन वस्तुत: राष्ट्रिय-संस्कृत-संस्थानस्य
प्रशासनस्य औदार्यं दृग्गोचरं भवति।
आचार्यधर्मकीर्तिद्वारा
विरचितं प्रमाणवार्तिकं सप्तशतख्रीष्टाब्दस्य रचना अस्ति। प्रमाणवार्तिकस्य
प्रमाणबहुलग्रन्थे प्रसिद्धि: वर्तते। प्रमाणवार्तिकस्य प्राप्ति:-महापण्डित-राहुलसांकृत्यायन-महोदयानां
भागीरथप्रयासस्य फलश्रुतिरिति विद्यते। अस्य प्रथम-प्रकाशनम् "J.B.O.R.S. द्वाराअभवत्। अद्यत्वे
स्वामी द्वारिकादासशास्त्री-आचार्यरामचन्द्रपाण्डेय-स्वामी योगिन्द्रानन्द
प्रभृतिविद्वद्भि:सम्पादितं प्रकाशनं प्राप्यते। अत्र प्रथमचरणे
प्रमाणवार्तिकस्य मूलमात्रं प्रस्तूयते। संस्थानस्य कुलपतिमहोदयानां कृपाभि:
कार्यमिदं सम्पन्नतां गतम्। तान्प्रत्यहं हार्दिकीं कृतज्ञतां ज्ञापयामि।
सम्पादनादिकार्येषु सहयोगाय संस्थानस्य अधिकारिण: कर्मचारिणश्च प्रति अहं भूरिश:
कार्त्तज्ञ्यं ज्ञापयामि। राष्ट्रियप्रभारी डा. शुक्लामुखर्जी महोदयाया:
प्रयासेनैव योजनेयं साफल्यं गच्छन्नस्ति। परिसरस्य पूर्वप्राचार्य डा.
एन.आर.कण्णन् महोदयानां तथा च वर्तमान प्राचार्य आचार्य-सर्वनारायण झा महोदयानां
योगदानं प्रशंसनयीमस्ति। विभागस्य प्रवक्तार: डा. गुरुचरणसिंहनेगी महोदया: ग्रन्थस्य
प्रूफ संशोधने महता श्रमेण सहाय्यमाचरितवन्त:। टङ्कणकर्ता विकासजैनस्य प्रयास:
सर्वथा प्रशंसनीय:।
"यदत्र सौष्ठवं किञ्चित्
तद्गुरोरेव मे न हि।
यदत्रासौष्ठवं
किञ्चित् तन्ममैव गुरोर्न हि।।"
दर्शनशास्त्रावगाहनतत्पराणां
तत्रभवतां भवतीनाञ्च पुरत: प्रमाणवार्तिकं समर्पयन् प्रसन्नतामनुभवामि। कार्यमिदं
विश्वं प्रति अनुपमोपहार इति कामये।
विजयकुमारजैन:
संक्षिप्तसंकेतविवरणम्
संकेत:
नाम
प्रकाशनस्थानम्
क0 कर्णकगोमिकृतटीका किताबमहल,
अलाहाबाद
न्या0 सू0 न्यायसूत्राणि भारतीयविद्याप्रकाशनम्,
काशी
न्या0 द0 न्यायदर्शनम् भारतीयविद्याप्रकाशनम्, काशी
पाठा0 पाठान्तरम्
प्र0 वा0 प्रमाणवार्त्तिकम् बौद्धभारती, वाराणसी
प्र0 स0, प्र0 समु0
प्रमाणसमुच्चय:
महिशूरत: प्रत्यक्षपरिच्छेदान्तो मुद्रित:
मा0 दलसुख मालवणिया
सम्पादिता, स्वोपज्ञवृत्ति: हिन्दूविश्वविद्यालय, काशी
रा0 राहुलसांकृत्यायनसम्पादिता
मनोरथनन्दिवृत्ति:
बी0 ओ0 आर0 सोसायटी, पटना
श्लो0 वा0 श्लोकवार्त्तिकम्
चौखम्बासंस्करणम्
आधार-ग्रन्था:
(1.) प्रमाणवार्तिकम्-राहुलसांकृत्यायन, प्रकाशक-J.B.O.RS. Vol XXIV.
(2.) प्रमाणवार्तिकम्-सम्पादक व प्रकाशक -स्वामी योगिन्द्रानन्द:
उदासीन संस्कृत महाविद्यालय,
सीआर 36/19 ढुण्ढिराज गली, वाराणसी-221001
प्रथम संस्करण- 1991
(3.) प्रमाणवार्त्तिकम् - संस्कर्ता प्रो.
रामचन्द्र पाण्डेय:
प्रकाशक-मोतीलाल बनारसीदास दिल्ली, 1989
(4.) प्रमाणवार्तिकम् -सम्पादक स्वामी
द्वारिकादासशास्त्री
प्रकाशक: - बौद्धभारती, वाराणसी, 1968
(5.) प्रमाणवार्तिकम्, स्वार्थानुमान-स्वोपज्ञवृत्ति
सम्पादक - श्री दलसुख मालवाणिया
प्रकाशक - काशी हिन्दू विश्वविद्यालय,
वाराणसी, 1959
(6.) प्रमाणवार्तिकभाष्य- सम्पादक राहुल
सांकृत्यायन
पटना, 1953 (काशी प्रसाद जायसवाल शोध
संस्थान)